Nhà thơ Du Tử Lê - Ảnh: TRIẾT TRẦN
“Tôi quan niệm,
mỗi cá nhân trước khi sinh ra
đã được Thượng đế chọn trước một nghề nghiệp hay công việc thích hợp. Điều
mà chúng ta gọi một cách nôm na là năng khiếu hay "cái khiếu". Cá
nhân, tôi nghĩ tôi sống sót được tới ngày hôm nay nhờ tình yêu văn chương. Trước
đây khi còn ở trên quê hương, tôi không
thấy văn chương thực sự "cứu rỗi" tôi như những năm tháng tôi luân lạc
xứ người... Vì thế, tôi tự nhủ, hãy viết, cứ viết cho tới ngày nào sức
khỏe, khả năng không còn
cho phép”- nhà thơ Du Tử Lê từng tâm
sự với báo Tuổi Trẻ tháng 6-2018.
Du Tử Lê tên thật là Lê Cự Phách, sinh năm 1942 tại Kim Bảng,
Hà Nam. Ông là nhà thơ có tiếng tại miền Nam từ trước 1975.
Du Tử Lê tham gia giới viết văn làm báo, là chứng
nhân của nhiều trào lưu văn nghệ tại miền Nam trước đây.
Những kinh nghiệm từ quãng đời này giúp ông viết thành một
số công trình có tính chất tổng thuật và khảo cứu về văn nghệ miền Nam trước
1975: Phác họa toàn cảnh sinh hoạt 20 năm VHNT miền Nam 1954-1975, Sơ
lược 40 năm văn học nghệ thuật Việt 1975-2015.
Du Tử Lê làm thơ từ rất sớm, bút hiệu Du Tử Lê được dùng
chính thức từ năm 1958 trên tạp chí Mai.
Nhiều thế hệ bạn đọc Việt Nam từng yêu thơ Du Tử Lê, đặc
biệt cả giới trẻ trước và sau 1975 có nhiều người hâm mộ bài hát Khúc Thụy Du vốn
được nhạc sĩ Anh Bằng phổ từ bài thơ cùng tên của Du Tử Lê.
Khúc Thụy Du được Du Tử Lê viết từ tháng
3-1968, như một phần cảm thức của người trẻ trước cuộc chiến đang lan rộng tại
Việt Nam.
Du Tử Lê định
cư tại Mỹ sau ngày 30-4-1975.
Theo thống kê
chưa đầy đủ, Du Tử Lê có hơn
70 tác phẩm đã xuất bản. Những năm gần đây, một số sách của ông trở lại
với bạn đọc trong nước thông qua các đơn vị xuất bản:
- Du Tử Lê tùy bút tuyển chọn (2015)
- Với nhau, một ngày nào (tản văn, 2018)
- Trên ngọn tình sầu (tập thơ, 2018)
- Chỉ nhớ người
thôi, đủ hết đời (tùy bút dạng hồi ký, 2017)
- Khúc thụy du (tuyển thơ, 2018)
- Giữ đời cho
nhau (tuyển tùy bút, 2018)
- Chúng ta, những
con đường (thơ, 2019)...
Theo ghi nhận
của người trong giới, Du Tử Lê bên cạnh Vũ Hoàng Chương, Đinh Hùng, Bùi Giáng,
Nguyên Sa, Thanh Tâm Tuyền và Tô Thùy Yên làm nên bảy gương mặt thơ xuất sắc nhất
miền Nam thời trước 1975.
Về hoạt động
liên quan đến thơ, từ năm 1981 tới nay, nhà thơ Du Tử Lê có nhiều buổi thuyết
trình tại một số đại học tại Hoa Kỳ, Pháp, Đức, và Úc. Ông từng hai lần
được mời đến đại học Harvard để nói chuyện về thơ của mình.
Từ năm 2009 tới 2012, mỗi năm Du Tử Lê đều có ít nhất một
lần thuyết trình về thơ tại đại học
UC Berkeley và đại học Cal State Fullerton.
Sự nghiệp thơ của Du Tử Lê từng được một học viên cao học
tại Đại học Khoa học, xã hội và nhân văn thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội là Trần
Thị Như Ngọc chọn làm luận văn tốt nghiệp, nhan đề Thơ Du Tử Lê dưới
góc nhìn tư duy nghệ thuật thuộc chuyên ngành Lý luận văn học.
Một số sách và bản thảo của Du Tử Lê vẫn đang được các
đơn vị làm sách trong nước giao dịch với ý định sẽ ấn hành trong tương lai.
***
Du Tử Lê (Lê Cự Phách) sinh năm 1942 tại Kim Bảng, Hà
Nam. Ông là tác giả của 70 tập thơ, văn xuôi. Ông học Đại học Văn khoa Sài Gòn,
tu nghiệp báo chí tại Indianapolis, Indiana (1969). Giải thưởng Văn chương toàn
quốc tại Sài Gòn năm 1973 (tập Thơ tình Du Tử Lê 1967-1972).
Thập niên 1980-1990, thơ ông xuất hiện trên Los
Angeles Times và New York Times. Thơ ông được dịch trong
tuyển tập Understanding Vietnam (liên Đại học Berkeley, UCLA,
London ấn hành; là sách giáo khoa về văn học Việt Nam cho nhiều đại học tại
châu Âu).
Ông là một trong sáu nhà thơ Việt Nam thế kỷ 20 có thơ dịch
trong tuyển tập World Poetry - An Anthology of Verse from Antiquity to
Our Time (W.W. Norton New York, 1998). Ông từng thuyết trình về sáng tạo
thơ ca tại một số đại học ở Mỹ, Pháp, Đức và Úc. Ông cư ngụ tại Garden Grove,
Nam California (Mỹ).
Nhiều bài thơ của ông đã được phổ nhạc thành các ca khúc
nổi tiếng.
LAM ĐIỀN
Nguồn: TTO
