Nhà thơ Tô Minh Yến
Không phải ngẫu
nhiên, một tập thơ 61 bài nhưng có đến hơn 25 lần tác giả trực tiếp đề cập đến
hình tượng bóng đêm trong nhiều
bài thơ: Lòng đêm, ngực đêm, đêm mơ màng, đêm rơi, đêm rỗng, đêm rất mật, đêm sột soạt, choàng đêm, đêm gối đầu
đêm, tựa lòng vào đêm, choàng đêm, đêm rỗng… Đối với Tô Minh Yến, hình tượng đêm trong thơ của chị không chỉ là biểu
tượng của bóng tối mà còn là “không gian” bao bọc, bủa vây khi con người ở giữa bóng đêm. Hình tượng đêm còn là đối tượng để tác giả
nương trú, thổ lộ và chia sẻ những điều thầm kín trong tâm trạng, cõi lòng của
một người đang yêu. Giữa bóng đêm,
nhà thơ đối diện với bản thể chính mình để nhận ra những mặt đối lập và ẩn
khuất:
“Đêm gạ lòng với phố
Trăng bước trượt
sau hiên
Em che mình bằng nhớ
Vẫn nhu mì tròn
nguyên”
(Đêm gạ lòng với phố)
“Đêm rơi
Đặc quánh nỗi buồn
Ta muốn khuấy loãng không gian
…ngột ngạt
Đêm thức với đêm
Bằng cảm xúc rỗng…”
(Đêm rỗng)
Tập thơ Đêm gạ lòng
với phố của Tô Minh Yến
Hầu hết những bài thơ trong tập thơ Đêm gạ lòng với phố đều là thơ tình yêu. Thơ tình của Tô Minh Yến mạnh mẽ, bạo liệt và
thể hiện bản lĩnh của người phụ nữ
dám yêu và dám sống hết mình, tận cùng với tình yêu. Mối giao hòa về
tình yêu trong thơ của Tô Minh Yến vừa
mang vẻ đẹp thăng hoa của bản năng sống vừa hàm chứa sự thiêng liêng, bí ẩn:
“Em ngồi xếp lại lá thu trong rừng nhớ
Tự thắp lửa lòng sưởi ấm những đêm đông”
(Xin da diết một lần yêu)
“Dẫu cho đi hết ngọt ngào
Vẫn không cạn được những khao khát đầy.”
(Lát mùa)
Từ Anh trong
thơ Tô Minh Yến được viết hoa, mang biểu tượng của ánh sáng, của sức sống,
tương phản với bóng đêm lạnh lẽo, u tối:
“Những ngày không anh cơn mưa đời bỏng rát
Bóng em khô hạn giữa thanh xuân”
(Nỗi nhớ xâu
thành tràng hạt)
“Nhốt tình em ôi thiên sứ mù lòa
Mặt trời khát cháy
thiêu mùa thiếu nữ
Nguyên khôi dòng suối
nghẹn
Cựa mình mây gió dậy
men
Ngùn ngụt lửa
Cháy đêm!”
(Mùa thiếu nữ đã tràn lên đỉnh nhớ)
“Sài Gòn thiếu một
cái tên thành xa lạ
Em về nhặt lá xếp
bùa yêu”
(Sài Gòn trở gió)
Thơ của Tô
Minh Yến có sự hòa quyện giữa vẻ đẹp si mê, đắm đuối của tâm hồn thi sĩ
và cái đa đoan, trắc trở, chìm nổi với nhiều nỗi niềm trong tâm hồn của một người phụ nữ:
“Giọt trời đếm hạt đánh rơi
Xâu vào mắt ngọc che đời đa đoan”
(Điều không thể)
“Niềm tin đặt sâu vào tâm bão
Vớt bình yên mà
sóng gió cuộn trào”
(Treo nụ cười
ngang ngã rẽ lòng anh)
Nhà thơ Tô
Minh Yến đang hăm hở, quyết liệt trên con đường sáng tạo để khám phá bản thể
chính mình và bí ẩn của tâm hồn con người, sự vật. Hầu hết các bài thơ trong tập thơ Đêm gạ lòng với phố của
chị là thơ tự do, cấu trúc câu thơ vặn
xoắn, lệch chuẩn về phong cách ngôn ngữ, mạch thơ đứt đoạn, nhảy vọt về ý
tứ. Thơ của chị có sự giằng xé giữa
vẻ đẹp cân đối, hài hòa của thơ truyền thống và sự phá cách về ngôn ngữ của thơ hiện đại. Một số bài thơ
của Tô Minh Yến chủ yếu tập trung khắc họa diễn biến, sắc thái, cung bậc cảm
xúc, tâm trạng của chủ thể trữ tình mà chưa tạo được sự lắng đọng về chiều sâu ý tứ và sự ám ảnh của hình tượng đối với người đọc. Tuy nhiên, qua tập thơ Đêm gạ lòng với
phố, gương mặt thơ Tô Minh Yến đang
dần hiện rõ vừa góc cạnh, vừa ấn tượng, không hề lẫn với những chân dung thơ của các nhà thơ nữ Việt Nam
đương đại.
Mỹ Tho, tháng 4.2018
VÕ TẤN CƯỜNG
