Tuần qua, NXB
Hội Nhà văn (Hội Nhà văn Việt Nam) đã giới thiệu đến báo chí, truyền thông
trong nước một loại hình sách hoàn toàn mới mẻ với tên gọi sách chuyên đề “Viết
& Đọc”. Theo qui định xuất bản, “Viết & Đọc” không được đánh số vì
không phải là tạp chí, bởi vậy NXB Hội Nhà văn đặt tên cho mỗi số theo một mùa
trong năm với “Chuyên đề mùa xuân”, “Chuyên đề mùa hạ”, “Chuyên đề mùa thu” và
“Chuyên đề mùa đông”.
Trong bối cảnh
xuất bản sách văn học có nhiều khó khăn, việc NXB Hội Nhà văn cho ra đời bộ
sách mang hơi thở của đời sống văn học trong nước cũng như thế giới như thế này
là một nỗ lực đặc biệt và cũng có thể gọi đó là “Những cuốn sách ra đời từ khát
vọng, từ tâm tưởng” của những người yêu văn chương...
“Viết & Đọc”
số đầu tiên ra vào quí III năm 2018, vì thế gọi là “Viết & Đọc chuyên đề mùa
thu 2018”, sau đó là “Chuyên đề mùa đông”, “Chuyên đề mùa xuân” và hiện nay,
công tác chuẩn bị bản thảo cho “Chuyên đề mùa hạ” đang gấp rút được hoàn thiện.
Theo chia sẻ của nhà thơ Nguyễn
Quang Thiều và nhà văn Tạ Duy Anh, tủ sách chuyên đề này là “giấc mơ” mà họ đã
ấp ủ từ hơn 20 năm nay.
Ban Biên tập chuyên đề “Viết & Đọc” giới thiệu với
báo chí về ấn phẩm mới ra mắt.
Để có cuốn
sách “bằng xương bằng thịt” cầm trên tay như hiện nay, các biên tập viên của
NXB Hội Nhà văn như Nguyễn Quang Thiều, Đỗ Hàn, Tạ Duy Anh, Trần Đức Tiến, Nguyễn
Trung Dân, Trần Nhã Thụy, Vũ Hồng, Trần Lê Khánh, Đào Bá Đoàn, Nguyễn
Chí Hoan, Nguyễn Văn Sơn cùng với các cộng tác viên là những nhà văn, nhà thơ, nhà phê bình, nhà báo, họa sỹ
tên tuổi trong nước và ngoài nước đã
phải nhiều ngày “chụm đầu” bàn bạc và vất vả lo liệu từ khâu bản thảo bếp núc
cho đến việc lo liệu nguồn tài chính. Bởi vì, việc cân đối thu - chi để xuất bản
và phát hành một cuốn sách 300-400 trang là một việc làm không hề đơn giản.
Nhà thơ Nguyễn
Quang Thiều - Giám đốc NXB Hội Nhà văn cho biết, nếu như không có một số Mạnh
Thường Quân yêu văn học tài trợ cho dự án thì không biết đến bao giờ giấc
mơ xuất bản những cuốn sách mang hơi thở đời sống văn học đương đại trong và
ngoài nước của những nhà văn gắn bó
với NXB từng có tên gọi trìu mến là “Tác phẩm mới” mới có cơ hội trở thành hiện thực.
Có Mạnh Thường
Quân “ra tay”, Ban Giám đốc NXB Hội Nhà văn vô cùng vui mừng nhưng cũng vô cùng
áy náy, bởi lẽ nhà tài trợ lại chỉ muốn “ẩn danh” nên không thể in lời cảm ơn họ
trên bìa sách được. Vì thế, chỉ có thể “đền đáp” mối thâm tình với văn
chương ấy bằng cách làm sao đưa đến cho độc giả những sản phẩm văn học có chất
lượng tốt nhất.
Không chỉ có thế, chuyên đề “Viết & Đọc” cũng đã nhận
được sự ủng hộ nồng nhiệt của các họa sĩ danh tiếng trong nước. Tranh làm bìa
trong 3 số đầu của “Viết & Đọc” là tác phẩm của các họa sĩ Lê Thiết Cương, Phạm An Hải và Đỗ Trung Quân. Với
quan niệm, các phụ bản hội họa cũng là một văn bản khác của các tác phẩm văn
chương, “Viết & Đọc” đã giới thiệu những phụ bản đen trắng ấn tượng
của các họa sĩ tên tuổi ở nhiều thế hệ trong và nước ngoài.
Quả thực, cầm
trên tay 3 cuốn chuyên đề đã ra mắt bạn đọc với các chuyên mục rất có
tính thời sự văn học như: “Thư biên tập”, “Ấn tượng 90 ngày”, “Tác phẩm mới”, “Tác giả trẻ”, “Tác phẩm đọc lại”, “Chân
dung và ghi chép”, “Đối thoại”, “Văn học trong nhà trường”, “Phê bình và
Tiểu luận”, “Tư liệu”, “Những người
nổi tiếng thế giới”..., thì thấy Ban biên tập của tủ sách chuyên đề này
đã có những sự đầu tư lớn, có chiều sâu và thực sự đã ít nhiều tạo ra một ấn tượng cho bạn đọc với bản sắc riêng của mình.
Mỗi chuyên mục đều là sự tìm tòi, đặt hàng, biên tập chỉn
chu để mang lại những ấn phẩm tốt nhất có thể như: “Thư biên tập” là quan niệm
của “Viết & Đọc” về cuộc sống và sự sáng tạo; “Tác phẩm đọc lại” là cách
nhìn của bạn đọc đương thời về những tác phẩm nổi tiếng trong quá khứ; “Đối thoại”
giống như là một cuộc trao đổi hoặc tọa đàm trực tiếp với các nhân vật tên tuổi
trong nước và nước ngoài về một chủ
đề - vấn đề lớn được đặt ra...
Qua các ấn phẩm
đã được xuất bản, bạn đọc cũng có cơ hội nhìn thấy được con đường của một
nền văn học mới bắt đầu được hình thành từ cách viết, cách cảm nhận đời sống,
cách nhìn xã hội của những tác giả còn rất trẻ thông qua chuyên mục “Tác giả trẻ”.
Chuyên mục “Ấn tượng 90 ngày” là những bài viết của các nhà văn, nhà thơ, nhà báo… về một sự
kiện, một vấn đề hoặc một điều gì đó có hiệu ứng, tác động trên diện rộng
đã và đang diễn ra trong xã hội trong 3 tháng (90 ngày). Chuyên mục “Tư liệu” trong mỗi số đã xuất bản là
những tư liệu độc đáo lần đầu tiên
được công bố tại Việt Nam và liên quan đến những nhân vật đã góp phần
làm thay đổi xã hội, thay đổi thế giới trong nhiều lĩnh vực khác nhau...
Theo chia sẻ của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, từ số “Chuyên đề mùa hạ 2019”, “Viết & Đọc” sẽ mở
thêm một chuyên mục mới có tên: “Văn học và Nhà trường”. Ban biên tập hiện đang
có những nỗ lực và kỳ vọng chuyên mục này giúp cho thầy cô dạy môn văn và học
sinh - sinh viên trong các nhà trường tiếp cận thêm chiều kích của các tác phẩm
văn học được giảng dạy, hiểu được hoàn cảnh ra đời tác phẩm đó và quan niệm của
nhà văn khi viết tác phẩm đó.
Đồng thời
chuyên mục “Văn học và Nhà trường” cũng giới thiệu các tác phẩm văn học được giảng
dạy trong các trường tiểu học và trung học ở một số nước tiên tiến trên thế giới
như Anh, Pháp, Mỹ, Úc và cả văn học trong nhà trường ở các nước Hồi giáo... nhằm
tìm ra những điểm chung về tính nhân văn tiêu biểu trong các tác phẩm được
đưa vào giảng dạy trong trường học.
Với chuyên mục này, Ban biên tập dự định sẽ in các tác phẩm ấy bằng 2 thứ tiếng,
bao gồm bản dịch và văn bản gốc để nếu ai có nhu cầu tìm hiểu sâu hơn cũng có thể dễ dàng tiếp cận được.
Được biết, hiện
nay, NXB đã liên kết với một số đơn vị để mở rộng cách và các kênh phát
hành như làm việc với Báo Nhi đồng để
cùng họ phối hợp phát hành sách chuyên đề “Viết & Đọc” trong nhà trường; tổ
chức các buổi tọa đàm, nói chuyện chuyên đề ở quy mô rộng hơn, hiệu quả hơn...
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều:
Với các chuyên
đề theo mùa của “Viết & Đọc”, chúng tôi muốn giới thiệu đến độc giả trong
nước tất cả những gì mới mẻ nhất, độc đáo nhất của văn học trong nước
cũng như thế giới trong một cách thức, một cách nhìn mà các tờ báo hay tạp chí
văn chương trong nước chưa làm như vậy
hoặc sẽ không làm như vậy. Chúng tôi sẽ từng bước giới thiệu đến độc giả những
nền văn học vẫn còn xa lạ, bí ẩn, thậm chí là độc giả Việt Nam không được
biết đến như văn học Triều Tiên dưới
thời Chủ tịch Kim Joong-un, văn học ở các nước Hồi giáo, văn học châu Phi... với
mục đích kiếm tìm và đưa đến cho độc giả cơ hội những vẻ đẹp thực sự của
văn chương.
Trong thời buổi hiện nay, văn hóa đọc hay việc đọc sách
văn chương là vô cùng khó khăn, nhưng chúng tôi sẽ vẫn cứ làm với ý chí muốn làm
những gì tốt nhất, làm bền bỉ, kiên trì nhất. Lúc đầu cũng có những người thờ
ơ, và còn bảo chúng tôi “Văn chương giờ ít người đọc thì làm làm gì?”, nhưng chúng tôi sẽ vẫn làm kể cả khi chỉ còn
1 độc giả.
Tôi luôn nói như thế với các cộng sự của mình để thể hiện
sự quyết tâm, tâm huyết và khát vọng của người yêu văn chương. Nhưng rất đáng mừng là chúng tôi đã đón nhận được
nhiều tín hiệu khả quan: 3 chuyên đề đã in ra với số lượng 2.000 bản/số đã được bán hết. Hiện giờ
chúng tôi có muốn tặng ai cũng không còn và có những bạn đọc đã đặt mua dài kỳ
cho cả 2 năm.
Nhà văn Tạ Duy
Anh:
Có thể nói, những cuốn sách chuyên đề như thế này đã là
giấc mơ của chúng tôi 20 năm qua, từ
khi tôi gắn bó với công việc ở NXB Hội Nhà văn. Nhưng có quá nhiều vấn đề, nhiều
điều kiện mà chúng tôi không thể đáp ứng được, trong đó có việc thiếu đi một
người “thuyền trưởng”. Phải đến khi có nhà thơ Nguyễn Quang Thiều là người đã
“kích” vào đúng cái “điểm huyệt” mà chúng tôi nuôi khát vọng từ ngày xưa.
Anh em chúng
tôi ngồi lại với nhau, nêu ý tưởng và bàn bạc nhưng trong lòng cũng không dám mơ ước cuốn sách được ra đời chỉn chu, đẹp đẽ, sang
trọng như thế này. Chúng tôi có một quyết tâm rất cao, mặc dù còn nhiều
khó khăn nhưng làm được số nào sẽ làm hết sức mình, đặt tất cả những gì hay nhất
vào số đó, giống như việc trong nhà có cái gì ăn ngon là mang ra đãi khách hết
và hôm sau lại tốc lực lo cho bữa khác, không bớt lại, không để dành. Tất cả là
để cống hiến cho độc giả.
Công tác biên tập cho các ấn phẩm này là cực kỳ mệt, nhưng thù lao tính ra chỉ được 700 ngàn đồng/tháng,
nếu như làm để kiếm sống thì không ai làm cả. Nhưng nhờ có niềm đam mê, chúng tôi ai cũng thấy hào
hứng và đầy tâm huyết. Quan điểm biên tập của chúng tôi là: phấn đấu để sau
này, nhà văn nào có tác phẩm được in ở đây đều cảm thấy đó là một niềm vui, niềm
vinh dự đáng trân trọng.
NGUYỆT HÀ
Theo VNCA
