Nhà văn Phương Trà
Lao động chữ
Thực sự, tôi không quá bất ngờ khi Phương Trà đoạt giải,
bởi chị là một cây bút đã khẳng định năng lực ở nhiều thể loại: bút ký, phóng sự,
tạp văn, truyện ngắn… Vậy, ứng với “đầu đề” cuộc thi trên, Phương Trà viết gì
trong truyện ngắn được giải nhất?
Truyện ngắn Dưới ánh sáng thiên đường khắc
họa hình ảnh người thầy thuốc hết lòng vì bệnh nhân, đã chạy đua với thời gian
để hồi sinh những trái tim đang suy kiệt. Sử dụng khéo léo một số từ ngữ chuyên
môn, dồn nén thời gian trong không gian nhỏ hẹp của phòng cấp cứu, tác phẩm
đánh thức sự đồng cảm với những người thầy thuốc giàu đức hy sinh.
Cuốn hút theo nhịp điệu câu chuyện căng thẳng cứu người của
một bác sĩ, cuối cùng người đọc nhận ra những phù hoa hào nhoáng trong đời sống,
những danh vọng và sự nổi tiếng mà nhiều người sục sôi tìm kiếm thật ra nhỏ bé
và tầm thường biết bao…
Chợt nhớ, Phương Trà đang là phóng viên Báo Phú
Yên phụ trách lĩnh vực y tế. Hèn chi, tác giả sử dụng thuật ngữ y
khoa, mô tả công việc nghề y rất trôi. Thế nhưng, hai chuyện viết báo và viết
văn… khác đấy.
Nhà văn Trần Nhã Thụy (NXB Hội Nhà văn, thành viên Ban
Giám khảo cuộc thi) nhận xét: “Truyện ngắn Dưới ánh sáng thiên đường viết
về một công việc lao động vừa cao cấp vừa rất đặc thù: can thiệp mạch vành. Những
thao tác trong phòng cấp cứu được mô tả lại như những thước phim tư liệu sống động.
Dường như chưa thấy một truyện ngắn nào viết kỹ lưỡng về nghề y như thế. Vừa kỹ
lưỡng, vừa đầy cảm xúc thăng hoa...”.
Trong Dưới ánh sáng thiên đường, trái tim của
vị bác sĩ thấu cảm nỗi tuyệt vọng của những trái tim đang hấp hối. “Từ ô cửa lớn
hơn bàn tay, anh dõi vào những đám mây sáng đến chói mắt và tự hỏi sau khi tiếng
chuông sự sống gióng lên hồi cuối cùng, những người bị nhồi máu cơ tim cấp phải
chăng đã cảm nhận thứ ánh sáng tương tự như thế này khi trái tim dần lịm đi vì
thiếu máu tưới rồi vĩnh viễn ngừng đập. Họ sẽ cảm nhận thứ ánh sáng của thiên
đường hay ý thức sẽ vùng vẫy trong tuyệt vọng khi những cơn đau thắt ngực xé toạc
và bóp nát từng hơi thở yếu ớt”. Và anh “tìm mọi cách hồi sinh chúng, mặc cho
những đe dọa ngấm ngầm từ tia X, mặc cho ngoài kia người ta toan tính, tranh
đua”. Vì bao trái tim khác, vị bác sĩ làm việc quên giờ giấc, quên bản thân
mình…
Ý thức nghiệp văn
Phương Trà tâm sự: “Sau một thời gian trở lại với lĩnh vực
y tế, tôi nghĩ mình nên có một tập truyện ngắn về y khoa, về những người làm
công việc hết sức đặc thù, với nhiều đòi hỏi khắt khe về lao động trí óc lẫn
chân tay. Đó là công việc đầy áp lực, khắc nghiệt, nguy hiểm. Và tôi bắt đầu viết,
bằng cảm nhận của mình sau nhiều lần tác nghiệp ở những nơi “đầu sóng ngọn gió”
của bệnh viện, chứng kiến những người thầy thuốc chạy đua với thời gian, giành
giật sự sống cho bệnh nhân.
Nhân vật trong Dưới ánh sáng thiên đường tất
nhiên là hư cấu, song toàn bộ chất liệu đều từ cuộc sống. Chính những người thầy
thuốc say mê, tận tụy với công việc đã truyền cảm hứng cho tôi viết truyện này
cũng như truyện Máu hiếm hay Chỗ nghẽn trong tim trước
đó”.
Theo Phương Trà, viết văn rất nhọc nhằn. Nhờ làm báo, chị
đi nhiều, gặp nhiều nên có chút ít “vốn liếng” để viết văn. Nhưng cũng vì ngày
ngày tháng tháng “cày” báo nên mỗi khi viết văn, chị phải cố để không “mắc bệnh
nghề nghiệp”, để truyện không… thấm đẫm tính báo chí.
Khi tôi hỏi về “kinh nghiệm đoạt nhiều giải”, Phương Trà
bộc bạch: “Tôi chẳng có kinh nghiệm gì, cũng không phải là người “săn” giải thưởng.
Tôi viết bằng cảm xúc, từ sự thôi thúc bên trong, và thấy phù hợp với tiêu chí
cuộc thi thì gửi. Đoạt giải nhất Cuộc thi truyện ngắn “Người lao động hôm nay”
là niềm vui lớn và quá bất ngờ đối với tôi. Điều hạnh phúc nhất là truyện ngắn
mà tôi viết bằng tấm lòng, tâm huyết đã được các nhà văn thành viên Ban Giám khảo
đồng cảm và được bạn đọc đón nhận”.
Phương Trà tâm đắc lời một nhà văn tại lễ trao giải trên:
“Giải thưởng (văn chương) dù lớn dù nhỏ, dù giải nhất hay khuyến khích, cũng đều
mang chung một ý nghĩa: Khuyến khích. Tức khích lệ, động viên, đồng hành cùng
người viết trên con đường chữ nghĩa ngàn dặm nhọc nhằn. Giải to không kiêu. Giải
nhỏ không buồn. Không giải nhẹ nhàng. Đó mới thực sự là nhà văn”.
ĐÀO ĐỨC TUẤN
Theo PYO
__________________________________
Phương Trà tên đầy đủ là Trịnh Thị Phương
Trà, sinh năm 1976, quê xã An Định, huyện Tuy An, là phóng viên Báo Phú Yên, Ủy
viên Ban chấp hành Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Phú Yên. Tác phẩm đã xuất bản:
Nơi hai dòng sông đi qua (tập bút ký - phóng sự, 2005), Giấc mơ ban ngày (tập
truyện ngắn, 2009), Ngược gió (tập bút ký - phóng sự, 2013), Nghe nắng qua thềm
(tập tạp văn, 2017). Giải B Giải thưởng Văn học Nghệ thuật tỉnh Phú Yên lần thứ
IV (giai đoạn 2010-2015), giải khuyến khích Văn học Nghệ thuật năm 2017 của
Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, giải A Báo chí tỉnh Phú Yên năm
2017, 2018…
TIN VĂN KHÁC:
