Nhà thơ trẻ Văn Nguyên Lương (ngoài cùng bên phải)
Sinh ra và lớn
lên trong một gia đình thuần nông. Tuổi thơ của anh khá nhiều biến động, cuộc sống đói nghèo
đã mang ba mẹ anh vào Nam tìm cuộc mưu sinh. Rồi các anh, chị cũng lần lượt xa quê để
tìm đến những miền đất hứa của riêng mình. Quê nghèo, còn lại mình anh với
những mùa nắng gió cút côi, với sự trống vắng trong căn trong căn nhà đơn sơ,
quạnh quẽ. Mùi bùn đất quê hương,
mùi rạ rơm, khói bếp quyện vào tâm hồn thơ trẻ, loang dần ra từng thớ thịt để
thở ra những điệu buồn miên man…
Chính vì
thế, nên anh cảm nhận được sự sâu sắc, sự gian lao và bao nỗi lo toan của người nông dân chân lấm tay bùn mà có tấm lòng
chân chất nơi quê mình qua những
tháng năm bão bùng, nắng gió. Những bài thơ anh viết thấm đẫm nước mắt, đau thương, dằn vặt, và nó như ngọn sóng vỗ mạnh
vào bờ xúc cảm của mỗi độc giả. Dường như họ được gặp lại chính mình
trong chuỗi hình ảnh gian khổ năm nào:
“Gió gảy đàn trong mây mù bão tố
Mẹ vào bếp dột mưa
Mắt đẫm
sương ấm bùng ngọn lửa
Cha nhẻm
đen cõng từng lọn củi
Bữa vỡ lòng tôi được nửa củ khoai
Tôi lớn khôn từ mồ hôi muối mặn của cha
Đi dọc biển đời từ nước mắt âm thầm của mẹ
Nước mắt mồ hôi sinh thành
Cộng lại dáng hình tôi…
Dòng sông Thoa như đời mẹ vẫn lặng lẽ tảo tần
Ngọn núi Đồi
bóng cha che chắn con đường chông gai
Tôi vươn
vai bước…”
(Nơi tôi sinh ra)
“Dòng
sông Thoa” hay “ngọn núi Đồi” trong thơ anh chỉ là hình ảnh quen thuộc của làng
quê nông thôn Việt Nam gắn với bao hoài niệm đẹp, nó được ví von như sự khổ nhọc
của “công cha nghĩa mẹ cao dày”. Ta còn nhận ra sự thèm khát biết bao hơi ấm mẹ hiền, chiều chiều anh vẫn thường
ra đầu ngõ đợi mẹ đi làm về trong vô thức. Để rồi cất lên những nấc nghẹn
khi nhận ra mẹ đã như thân cò
lặn lội vì miếng ăn giấc ngủ của bầy con thơ như trong đoạn hoài niệm của anh
trong bài “Hoa khế”:
“Giữa miền tha hương
Cánh tim
tím xoay vòng thương
nhớ
Hoa khế nhà
ai,
Vỡ òa
kỷ niệm…
Một mình…
Sót ngọn gió xuân
Cánh cửa thần kì chợt mở
Bắt gặp tiếng cười giòn
Rạo rực cõi thần tiên
Một sáng mai,
Thơm
lừng hương cỏ dại
Đàn trâu thủng
thẳng tiệc mừng
Xa xa đất ải
ruộng cày
Ngọn gió
quê mát rượi
Tiếng gọi
nhau í ới
Chị em dặm
lúa trên đồng
Có ai về,
Buộc giùm
tôi nỗi nhớ?
Những chiều
đợi mẹ phương xa…
Con dế than
ngồi khóc
Chùm hoa khế
ủ hương
Cánh nhỏ
rơi rơi
Chạm ánh mắt
buồn…”
Văn Nguyên
Lương yêu văn chương, anh xem đấy như một công việc lao động sáng tạo bằng những
nguồn cảm hứng vô tận. Đến với thơ anh như gắn vào mình một trách
nhiệm cao cả của đời người sáng tác trong đời sống hiện thực nhưng chứa đầy sự
hoài bão, ước mơ, hy vọng. Từ
đó, qua thơ, anh trải lòng bằng những dòng xúc cảm mênh mang trên mỗi bước đời chông chênh, khúc khuỷu:
“Một chiếc
lá,
Rơi vào biển
tâm tư
Khẽ khàng,
Dội lên con
sóng…
Sự đời nhiều
khi
Như bức
tranh “vân cẩu”
Con trâu lầm
lụi tháng ngày
Chiếc cọc
như mẹ chồng khó tính
Ngọn gió
xuân vẫn thổi
Vô tình
hay cố ý
Mang tiếng khóc xác ve non
Ai hiểu?
Con ễnh ương khóc giữa mùa xuân!
Mà khoé mi
hình hài cá sấu.
Hoa nở trái mùa cho gió đông vùi dập,
Ánh trăng vừa loé tối ba mươi…
Mặc đời,
Cố chấp
Như kẻ lữ hành
Ta bước giữa chợ đời
Chông
chênh…”
(Chông chênh)
Với Văn Nguyên
Lương, văn chương không phải là trò xiếc chữ. Anh chỉ mượn tạm con chữ để viết nên những bản ký âm
xúc cảm. Mỗi bài thơ là một câu chuyện
đời được anh cô đọng lại từ nước mắt cùng nỗi niềm thương cảm cho người và cả
chính anh:
“Giữa phố
phường tấp nập
Một dáng gầy
mong manh
Em mời tôi
vé số…
Ôi tuổi thơ
dại khờ
Tay em
không cặp sách,
Chân em
không đến trường!
Giữa trường
đời bụi bặm
Em bán tuổi
ngọc ngà
Tôi nào
khác chi em
Đi bán từng
con chữ
Mua cho mình
chút lẻ loi…
Góc khuất xa em ngồi
Đếm mềm từng con số
Số nào cho đời em
Và cả đời tôi nữa?
Tôi muốn mua thật nhiều
Nhưng chiều nay không thể
Giấu đi dòng lệ rơi
Khóc cho em
hay khóc cho tôi,
Mà lệ hồn
câm điếng?”
(Khóc cho em hay khóc cho tôi)
Hay:
“Mưa hỡi
mưa,
Xin dừng
mưa ơi!
Xấp vé số
trên tay cụ già nhàu ướt
Biết còn
bán được chiều nay?
Bữa cơm nghèo rau hẩm…
Bất chợt vài hạt rơi
Như nước mắt
Khóc thương
mái phố
Không che nổi
cụ già
Không che nổi,
Những cảnh
đời dột nát
Nên mưa
nhân từ
Rơi
Cho cây lá
lên xanh…”
(Mưa)
Hai tập thơ
“Sóng chữ sông quê” và “Bước đêm đợi nắng lên” do NXB Hội Nhà Văn ấn hành trong
quý III và quý IV năm 2017 như khái quát cuộc sống và ánh nhìn của Văn
Nguyên Lương đến thời điểm hiện tại.
Thơ anh chân thành, nhưng ý tứ khá mới mẻ, ngôn ngữ nhẹ nhàng
và uyển chuyển. Đọc 2 tập thơ anh, ta có thể nhận ra sự kế tục đào sâu ngôn ngữ
qua những dung từ mà anh đã sử dụng trong tác phẩm đã tạo nên một một con đường
riêng, kết hợp giữa cổ điển và hiện đại khiến độc giả có cảm giác gần gũi, thân
quen nhưng không hề nhàm chán. Chúc anh sớm tìm thấy ánh nắng thi ca huyền diệu
như mong ước của anh “Bước đêm đợi nắng
lên”.
PHÙNG HIỆU
Theo NVTPHCM
