Nhà văn An Bình Minh
15 truyện trong tập “Chuyện
tình Xiêm Riệp” ra mắt bạn đọc lần này vẫn là sự tiếp nối mạch nguồn của một
nhà văn từng một thời mặc áo lính, bên cạnh những chuyện “cập nhật” đời sống
hôm nay, là mảng đề tài đề tài chiến tranh (chiếm gần một nửa trong tập truyện).
Nhà văn An Bình Minh, tên khai sinh là Bùi Bình Thiết, tuổi Mậu Tý (1948). Từ quê
hương Liên Bặt, Ứng Hòa, Hà Nội, ông nhập ngũ năm 1965. Từng là lính cao xạ, rồi
văn công Phòng không - Không quân; sau ngày đất nước thống nhất, ông đi học rồi
chuyển ra làm báo, viết văn.
Được hỏi vì sao ông vẫn thủy chung với mảng đề tài chiến
tranh và người lính, nhà văn An Bình Minh không ngần ngại trả lời cần phải viết
để trả nợ ký ức. Đó là những trận chống lại cuộc tập kích chiến lược bằng “siêu
pháo đài bay B.52” của Mỹ trên đất Bắc; là đồng đội mới hôm trước vẫn cùng nhau
nói cười vô tư, xúm xít quanh con chó tên Đốm (Tôi và Đốm), ria mép còn măng tơ, nhưng lại có thể bắn một lúc 21
quả đạn pháo trung cao mỗi quả nặng gần 30 kilogam - cái con số mà chiến sĩ Hồng
quân Liên Xô cao lớn đã lập kỷ lục tại thung Rua trong cuộc chiến tranh Vệ quốc,
để rồi hôm sau chỉ còn lại một “ống bơ không đầy” trong hầm pháo, thịt xương bay tung tóe khắp nơi. Ký ức của người lính là những
đồng đội vừa ra khỏi cuộc chiến 10 năm (1965-1975) lại hòa vào đội quân tình
nguyện sang đất nước Campuchia giúp bạn để rồi chỉ còn dòng tên trong các buổi
phát thanh “Nhắn tìm đồng đội”...
“Chuyện tình Xiêm
Riệp”, tên một truyện ngắn được lấy làm tên chung của cả tập sách, kể về những
người lính lớp sau của tác giả và đồng đội. Thuấn một chàng trai vừa học xong Đại
học Y, chưa qua thực tập lấy bằng đã nhập ngũ theo lệnh Tổng động viên 1979.
Anh không lên biên giới phía Bắc, đánh quân Trung Quốc xâm lược mà được điều động
sang Campuchia làm nghĩa vụ quốc tế giúp bạn. Thuấn được bổ sung vào Trạm quân
y Tiểu đoàn đặc công. Trong trận tập kích vào trại tù nhốt thân nhân của những
người bị khép tội “phản bội chế độ” Khmer đỏ, đơn vị Thuấn đã giải thoát cho
hơn 200 người, trong đó có cô gái trẻ Pơrăm. Trong khi hầu hết những người dân
Campuchia được quân tình nguyện Việt Nam cứu sống đều dắt díu nhau về quê thì
cô gái tiều tụy có tên Pơrăm cứ bám riết lấy tiểu đội cứu thương của Thuấn
không chịu rời. Hỏi ra mới biết Pơrăm không còn chỗ nương tựa, bố mẹ và người
anh trai của cô đã bị Khmer đỏ hành quyết. Lũ coi trại tù định lấy Pơrăm làm
quà dâng lên ăng-ka, để “thượng cấp thỏa mãn thú tính trên thân xác con gái của
kẻ thù”. Nếu cứ để Pơrăm lang thang trở về quê không chốn nương thân, chắc hẳn
cô sẽ lại sa vào tình cảnh cũ, đi vào ngõ cụt, tương lai chờ đón rất tăm tối?
Tình thế chẳng đặng đừng, buộc Thuấn phải để Pơrăm tá túc cạnh Trạm quân y Tiểu
đoàn, nơi anh vừa được đề bạt trạm phó.
Tập truyện ngắn “Chuyện tình Xiêm Riệp” của An Bình
Minh
... Sau hơn nửa năm họ sống gần nhau, một bên là anh Bộ đội nhà Phật (tên của người dân
Campuchia đặt cho quân tình nguyện Việt Nam) tốt bụng, chân thật, chưa một mảnh
tình vắt vai và cô gái trẻ xinh đẹp, thông minh, chăm chỉ cần mẫn giúp chăm sóc
thương binh và dạy tiếng Khrme cho bộ đội để rồi cái điều “phải đến đã đến”. Họ
yêu nhau, khi bộ đội Việt Nam hoàn thành nghĩa vụ rút về nước, Thuấn trở lại sống
cùng Pơrăm trong ngôi nhà của bố mẹ cô ở Xiêm Riệp.
Sau 20 năm nhọc nhằn
mưu sinh, họ đã có được một mái ấm hạnh phúc với hai con gái một con trai, kinh
tế sung túc. Pơrăm bằng sự thông minh khéo léo của mình đã sớm trở thành cô chủ nhỏ xinh đẹp của Công ty cá Biển Hồ có chi nhánh xuất khẩu
gần khắp cả nước. Tưởng chừng như mọi thứ đã viên mãn thì đúng lúc ấy, nàng Pơrăm
bất ngờ đòi ly dị. Đến lượt Thuấn trở nên thân
cô thế cô và gần như mất tất cả, bởi các con anh đều lấy họ mẹ để được học
lên cao…
Trải qua nhiều dằn vặt, giằng xé, bác sĩ Thuấn quyết tìm
cho ra nguyên - nhân - ly - hôn để giúp anh yên lòng ở lại Campuchia giữ gìn
dòng máu của mình. Thuấn không tin Pơrăm vì tham
vàng bỏ ngãi mà quên nghĩa tình xưa và hơn thế vẫn muốn lưu giữ ký ức về một
cô gái tóc rối năm xưa, giữa rừng bám theo anh không dời nửa bước... Bởi thế dẫu
đã tìm ra được cái nguyên nhân lạnh lùng và đau đớn kia, anh vẫn tự dối lòng khỏa
lấp. Pơrăm đã là một bà chủ nhỏ xinh
đẹp, hấp dẫn. Trong công việc làm ăn, kinh doanh cô thường xuyên đi đây, đi đó,
tiếp xúc với nhiều đại gia trẻ cùng quê cũng mới nổi như cô. Những điều thuận lợi
đó là điều kiện cần có đủ để cô “xét
lại” cuộc hôn nhân dị chủng của mình...
Câu chuyện được bố cục trong một không gian, thời gian
khá chặt chẽ. Nó mở đầu bằng chính cái kết thúc với một chút có hậu. Thuấn sống
trong ngôi nhà tuềnh toàng ở biên giới phía đông Campuchia. Cuộc tình của người
đàn ông Việt là chuỗi hồi ức diễn ra trong sự ngóng trông, thấp thỏm để cuối
cùng anh được nói chuyện qua điện thoại với đứa con trai gọi về từ Hà Nội khi vừa
đặt chân xuống sân bay... Dường như tác giả muôn thông qua câu chuyện này để gửi
gắm đến bạn đọc một thông điệp lớn hơn rất nhiều so với thân phận của tình yêu
đôi lứa, rằng mọi thứ sẽ rất dễ bị người đời nguôi quên, nếu như nó không được luôn
nhắc nhớ. Đó cũng là bài học cảnh tỉnh cho những ai hãy còn chút ảo tưởng mơ mộng,
rằng không có sự vật nào lại không vận động, biến đổi. Mọi thứ đều có thể…
Cùng với mảng truyện về đề tài hậu chiến, An Bình Minh
còn có những tác phẩm phản ánh cuộc sống đương đại khá sắc sảo như: “Ly thân thời 4.0”, “Vợ chồng hề”; “Công
trình thế kỷ”, “Ngôi nhà trên đỉnh Thung Lau”, “Gió thoảng”, “Về thôi con”, “Ok!
Bố”... với giọng văn dí dỏm, lý giải tình cảm cuộc sống với một chút triết
lý nhẹ nhàng, sâu lắng.
Từng làm đủ nghề trong quân đội, Nhà văn An Bình Minh
kinh qua chiến đấu trên nhiều chiến trường. Vốn sống của ông về mảng đề tài chiến
tranh trầm tích phong phú, còn nhiều hứa hẹn. Trước đó, ông đã có hơn 20 năm
làm báo, làm phóng viên, biên tập viên, đến chỉ đạo xây dựng nội dung một tờ
báo. Trong mảng đề tài cuộc sống mới, ông có nhiều truyện ngắn, tiểu thuyết gây
được ấn tượng trong lòng bạn đọc và đồng nghiệp. Không hẳn một lời khuyên,
nhưng tôi vẫn ước giá như ông mạnh dạn phóng bút như đã từng dũng mãnh xông pha
ở chiến trường, chắc hẳn sẽ còn nhiều tác phẩm văn học viết về mảng đề tài này
hấp dẫn hơn.
NGUYỄN MINH NGỌC
